Door Lejo Siepe
“ Ik klampte mij vast aan het geloof dat ik mensen met mijn beelden kon informeren. Ik stopte met de fotojournalistiek omdat de foto’s bijna altijd werden gebruikt om de regerende belangen te promoten, niet om te informeren. Waarheid is mensen geloven”. Op vrijdag 15 oktober 2021 opent het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam een oeuvre tentoonstelling van het leven en werk van de- van oorsprong- Groningse oorlogsfotograaf Chas Gerretsen. Hij werkte eind jaren zestig aan het front in Cambodja en Vietnam voor een handvol Amerikaanse kranten en tijdschriften. “ In 1968 was ik in Cambodja toen de Vietcong Saigon aanvielen. Ik wilde een oorlog zien”. Hij was zo groen als gras maar leerde gaandeweg in de praktijk het moeilijke vak van oorlogsfotograaf. “ De Vietnam -oorlog was totale waanzin. Ik zat regelmatig aan het front. Het leger stelde geen vragen, je moet bevelen blindelings opvolgen zonder enige kritiek. Echte waanzin. Verminkte lichamen, bombardementen met napalm, dorpen die platgebrand werden, verschrikkelijk. Amerika was mijn grote held, maar door mijn verblijf in Vietnam kantelde dat beeld”.
Staatsgreep
Het fotopersbureau Magnum stuurde hem in 1973 naar Chili waar hij – naar later bleek- een beroemde foto maakte van generaal Pinochet na de staatsgreep waarbij president Allende het leven liet. Gerretsen was als een van de weinige fotografen aanwezig bij de bestorming van het paleis van de Chileense president. De foto met Pinochet leverde hem de Robert Cappa Award op, vernoemd naar de legendarische oorlogsfotograaf.
Toch twijfelde Gerretsen voortdurend aan zijn vak. “Ik geef mensen gevoelens met mijn foto’s, dat ze iets voor anderen moeten doen. Dat het leven niet alleen maar mooi is. Iedereen zei dat ik zo’n rotberoep heb gekozen. Dat ik wel erg koudbloedig moet zijn. Dat ik alleen het slechte in het leven zie. Als je iemand ziet doodbloeden en je huilt niet, ben je dan hard? Laat iemand anders de foto’s maar nemen, z’n leven riskeren om de mensen te vertellen wat er gaande is”.
Glamour fotografie
Hij ruilde de oorlogsfotografie in voor de glamour fotografie en startte in Hollywood een fotostudio. Hij zag in dat hij met zijn gruwelijke foto’s van een oorlog nauwelijks bijdroeg aan een debat. “Ik bedoel; de consument bekijkt een tijdschrift met daarin een foto van een brandend meisje dat door napalm getroffen is. De volgende pagina laat een jurk zien, voor de halve prijs. De kijker toont meer interesse in die jurk dan in mijn beeld”. Hij stopte met fotograferen toen hij 46 jaar oud was. Sindsdien heeft nooit meer een camera aangeraakt. In het Nederlands Fotomuseum liggen tachtigduizend negatieven van zijn hand. Over oorlog, dood en verderf maar ook portretten van glimlachende Amerikaanse acteurs en actrices. “ Mensen fascineren me, vooral hoe zij zich gedragen in een situatie waar weinig of geen autoriteit is. Ik wilde reizen, ontdekken, leren en fotograferen”.
Sindsdien dobbert hij zonder camera als een zee nomade rond in het Caraibisch gebied.
Geef een reactie