Door Lejo Siepe
Ooit vond ik het vak van journalist een droomberoep. Maar in korte tijd verloor het vak veel van zijn glans en geloofwaardigheid. De mainstream media wordt tegenwoordig gezien als vijand en als onderdeel van een elite. Instituten met een dubbele agenda, een verlengstuk van de overheid. Vorige week liep ik op straat en zag t-shirts voor een raam hangen met NOS= fake nieuws.
Fake news en complotdenken hebben grote gevolgen, zie de krankzinnige aanslag op Willem Groeneveld. Juist nu in deze tijd moet er meer behoefte zijn aan een goed en betrouwbaar media landschap.
De locale en regionale media staan onder druk: de krant, de omroep, de websites. Regionale kranten hebben het probleem dat de oudere ervaren verslaggevers plaats maken voor contractanten en stagiars. Daling van abonnee’s, de slag om de digitalisering. Terugloop kijkers en luisteraars. Locale omroepen kampen met geldgebrek en professionaliteit.
Ook bepaalt in toenemende mate het aantal clickbaits van een artikel, nieuwsbericht of item het zakelijk belang van de uitgever en of omroep. Het gaat niet meer om waarheid, leugen of journalistieke relevantie maar in toenemende mate om vluchtig vermaak. Want vermaak scoort beter dan een uitgebreide analyse. De concurrentie is moordend.
Ik scroll regelmatig langs de websites van de noordelijke media. En ik zie ook die vluchtigheid. Deze zomer nog op de website van RTV Noord; kat in nood met een update, heus dat stond er: een update. En we blijven nog even in komkommer nieuws. Vorige week nog: September is spruitjes maand, een pracht product.
Zeker, de noordelijke media brengen adequaat het nieuws. Maar mag het een onsje minder met dit soort berichten.
De krant maar ook de omroep dienen zich te beperken tot datgene waar ze voor bedoeld is: nieuws, achtergronden en analyses brengen. Om bij de gratie van goed geinformeerde burgers het predicaat ‘ waakhonden van de democratie’ te verdienen moet het medium zich onderscheiden, duiding en verdieping toevoegen. Haar bestaansrecht ontleent ze aan gedegen journalistiek, bij voorkeur door middel van een slagvaardige verslaggeverij en onderzoeksjournalistiek. Misstanden aan de kaak stellen. Een journalist heeft als enige taak de harde feiten boven tafel te krijgen.
En daar wringt de schoen.
Regionale en lokale journalisten zitten vaak te dicht op de huid van de beleidsmakers. Zij zijn afhankelijk van de dagelijks stroom informatie van gemeenten en provincie. En als je consequent kritisch publiceert, dan drogen je bronnen op. En waar is hier de onderzoeksjournalistiek? Hebben we hier geen behoefte aan een Joep Dohmen of een Bas Haan?
Ik zie echt te weinig relevante verhalen. Vaak gaat het echt nergens over.
Enkele jaren geleden maakten ik samen met een collega een serie radio uitzendingen over de Blauwe Stad. We lazen documenten, we spraken met bronnen, het ging over grondpolitiek, sideletters, bouwbedrijven en grote financiele belangen. We interviewden destijds de toenmalige gedeputeerde die ons op het laatst toebeet dat wij ‘ratten’ waren. Ratten! Toen hij dat zo benoemde dachten we; nu hebben we beet. Onze informatie klopte.
Er wordt misschien wel veel gepubliceerd maar de waakhondfunctie van lokale en regionale journalistiek komt te weinig uit de verf.
“ Er zijn allerlei vormen van journalistiek die goed gaan, maar de verdiepende en kritische journalistiek waar wethouders en gedeputeerden het benauwd van krijgen, daar schort het aan”, concludeerde onlangs hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media Jaap de Jong van de Universiteit van Leiden in het blad Binnenlands Bestuur.
Zijn advies: gemeenten en provincie maken een goede analyse met zicht op de staat van het media landschap. Citaat: “ Constateer dat de waakhondfunctie te weinig uit de verf komt. Richt dan een fonds op, stimuleer samenwerking zodat kleine media ook in staat zijn te functioneren. En zet de financiering op afstand. Als mensen denken dat het allemaal door de gemeente of provincie is betaald dan zijn we van de regen in de drup”.
Geef een reactie